Wprowadzenie: Bezpieczeństwo zdrowotne żywności to ogół warunków, które muszą być spełniane, i działań, które muszą być podejmowane na wszystkich etapach produkcji żywności lub obrotu nią w celu zapewnienia zdrowia i życia człowieka. Bezpieczeństwo żywności jest gwarantowane poprzez odpowiednio kształtowane prawo żywnościowe, a polityka bezpieczeństwa żywności prowadzona przez instytucje Unii Europejskiej obejmuje wszystkie etapy łańcucha żywnościowego, od produkcji do konsumpcji, oraz gwarantuje jasność informacji na temat pochodzenia i składu żywności oraz jej oznakowania. Nie wszystkie zagrożenia mogą być jednak całkowicie wyeliminowane z żywności, dlatego ich pozostałości są ściśle regulowane prawnie. Kluczowym rozwiązaniem w tym obszarze było Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych. Ten akt prawny, wielokrotnie uzupełniany i nowelizowany, został zastąpiony przez Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/915 z dnia 25 kwietnia 2023 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów niektórych zanieczyszczeń w żywności oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006. Celem pracy była charakterystyka toksyn roślinnych jako zanieczyszczeń w żywności, których najwyższe dopuszczalne poziomy ustalono nowelizacjami rozporządzenia WE 1881/2006 i zawarto je w obowiązującym rozporządzeniu UE 915/2023.
Wyniki i wnioski: Liczne nowelizacje rozporządzenia (WE) nr 1881/2006, a w konsekwencji Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/915, wprowadziły najwyższe dopuszczalne poziomy dla następujących toksyn roślinnych: kwasu erukowego, alkaloidów tropanowych i pirolizydynowych oraz alkaloidów opium, cyjanowodoru i glikozydów cyjanogennych oraz ekwiwalentów delta-9-tetrahydrokannabinolu. Ze względu na potencjalne zagrożenie tymi substancjami ich najwyższe pozostałości w poszczególnych środkach spożywczych muszą być regulowane i monitorowane w ramach działań urzędowej kontroli żywności, a przy pozyskiwaniu surowców mogących zawierać tego typu substancje konieczne jest zachowanie odpowiednich zaleceń i dobrych praktyk.