Wprowadzenie. Unieruchomienie enzymu na nośniku może przynieść korzyści nie tylko z powodu obniżenia kosztów poprzez ponowne wykorzystanie lub zapewnienie ciągłości procesu, ale także przez zmianę specyficzności katalizatora względem produktów. Dużym wyzwaniem w reakcjach enzymatycznych jest zmiana specyficzności ilości produktów, co utrudnia powszechne stosowanie reakcji enzymatycznych, zwiększa koszty oddzielania i oczyszczania produktów. Cennym podejściem do generowania enzymów dostosowanych do potrzeb klienta stała się ukierunkowana zmiana enzymów na przykład w wyniku immobilizacji.
Wyniki i wnioski. W pracy zaprezentowano badania nad unieruchomieniem glukozylotransferazy cyklodekstrynowej (CGTaza) EC 2.4.1.19 na skrobi dialdehydowej (DAS), uzyskanej w wyniku utleniania skrobi ziemniaczanej. Dzięki dużej zawartości grup aldehydowych CGTaza była nieaktywna katalitycznie w stosunku do skrobi dialdehydowej. Uzyskany w wyniku immobilizacji biokatalizator CGTaza-DAS był aktywny w sześciu cyklach reakcji otrzymywania cyklodekstryn ze skrobi ziemniaczanej. Wyższą wydajność niż w katalizie homogenicznej uzyskano w czterech cyklach reakcji katalizowanych immobilizowaną CGTazą. W kolejnych cyklach biokatalizator nadal był aktywny, ale reakcja przebiegała z mniejszą wydajnością w porównaniu z reakcją z enzymem w stanie wolnym. Zaobserwowano zmianę stosunku otrzymywanych cyklodekstryn α:β:γ. W reakcji z enzymem nieimmobilizowanym uzyskano najwięcej β -CD. W reakcji katalizy heterogenicznej w cyklach I-III otrzymano więcej α-CD, w kolejnych cyklach wydajność γ-CD była większa niż β-CD. Dzięki wielokrotnemu zastosowaniu heterogenicznej biokatalizy znacznie zwiększono sumaryczną ilość otrzymanych cyklodekstryn. Zaprezentowany biokatalizator CGTaza-DAS może być z sukcesem zastosowany w procesach technologicznych w celu obniżenia kosztów otrzymywania cyklodekstryn.