Autorzy
Tytuł
Streszczenie
Ziarniaki zbóż są bogatym źródłem związków biologicznie aktywnych. Związki te wykazują właściwości przeciwutleniające, zależne od ich struktury chemicznej. W artykule przedstawiono właściwości fizykochemiczne przeciwutleniaczy, chemiczne formy występowania oraz ich zawartość w ziarniakach: pszenicy, żyta, owsa, jęczmienia i w nasionach gryki. Scharakteryzowano następujące grupy przeciwutleniaczy: witaminy, karotenoidy, związki fenolowe, w tym fenolokwasy i flawonoidy, fitoestrogeny, fitosterole, fosforany inozytolu oraz glutation i melatoninę oraz przedstawiono ich funkcję jako przeciwutleniaczy w zachowaniu homeostazy organizmu. Omówiono również wpływ procesów przemiału ziarna oraz jego obróbki hydrotermicznej na potencjał przeciwutleniający produktów zbożowych. Przedstawiono podstawy powstawania, w reakcji Maillarda, nowych przeciwutleniaczy po obróbce hydrotermicznej ziarna. Na podstawie potwierdzonej pozytywnej korelacji pomiędzy spożyciem produktów pełnoziarnistych a obniżeniem ryzyka wystąpienia przewlekłych chorób niezakaźnych oraz aktualnych zaleceń dietetycznych rekomendujących zwiększone spożycie pełnoziarnistych przetworów zbożowych, wskazane jest rozszerzenie badań nad przeciwutleniaczami ziarniaków zbóż oraz wartością prozdrowotną pełnoziarnistych przetworów zbożowych.
Słowa kluczowe
przeciwutleniacze, stres oksydacyjny, ziarniaki zbóż, przewlekłe choroby niezakaźne