Wprowadzenie. Nowotwory stanowią jedną z głównych przyczyn śmiertelności na świecie. Kancerogeneza jest wieloetapowym i złożonym procesem, który może być częściowo odwracalny. W procesie nowotworzenia zaburzeniu ulegają liczne szlaki metaboliczne związane z prawidłowym wzrostem komórek i ich podziałem. Istotną rolę w prewencji nowotworów pełni styl życia charakteryzujący się utrzymywaniem prawidłowej masy ciała, odpowiednim poziomem aktywności fizycznej oraz zwiększonym spożyciem produktów żywnościowych wykazujących działanie przeciwnowotworowe.
Wyniki i wnioski. W pracy zaprezentowano najnowsze doniesienia literaturowe dotyczące patogenezy nowotworów oraz wpływu sposobu żywienia na ryzyko ich wystąpienia. Ponadto omówiono znane modele kancerogenezy i ich wpływ na rozwój wiedzy z zakresu onkologii. Przedstawiono również obecne rekomendacje dotyczące żywienia w prewencji nowotworów, opracowane przez American Cancer  Research Fund we współpracy z American Institute for Cancer Research. Celem pracy jest zaprezentowanie również roli wybranych składników bioaktywnych pochodzenia roślinnego w prewencji  nowotworów. W pracy przedstawiono podstawowe informacje dotyczące kancerogenezy i mechanizmów działania pokarmowych antykancerogenów. Wymieniono poszczególne grupy związków bioaktywnych wykazujących działanie przeciwnowotworowe: błonnik pokarmowy, związki fenolowe, fitoestrogeny  lawonoidowe (zaliczane do związków fenolowych) i nieflawonoidowe, betalainy, glukozynolany, fityniany i karotenoidy. Dokonano próby usystematyzowania wiedzy dotyczącej właściwości przeciwnowotworowej tych związków. Poprzez zmianę sposobu odżywiania należy rozumieć zwiększenie podaży składników bioaktywnych pochodzenia roślinnego, które poprzez różne mechanizmy działania posiadają zdolność do hamowania poszczególnych faz nowotworzenia oraz zmniejszenie podaży potencjalnych kancerogenów.