W badaniach obejmujących rok 2002 przeanalizowano bilanse skupu mleka z 5 dużych zakładów mleczarskich pochodzących z obszarów najbardziej reprezentatywnych dla polskiego  mleczarstwa: z Polski centralnej, północno-wschodniej i południowo-wschodniej (1/3 krajowego pogłowia krów, ponad 2/3 skupionego mleka, 60% krajowego pogłowia bydła). W badaniach wyliczono przeciętną wielkość dostawy miesięcznej z gospodarstwa wg przedziałów: do 2000 litrów i powyżej 2000 litrów oraz liczbę dostaw wg przedziałów: do 2000 dostaw, od 2001 do 4000 dostaw oraz powyżej 4000 dostaw. Uwzględniono również sezon skupionego surowca, który podzielono na dwie kategorie: 1) sezon żywienia zimowego (XI-IV), 2) sezon żywienia letniego (V-X). Sumę dostaw surowca zestawiono z uwzględnieniem klas jakości i w podziale na rejony geograficzne, liczbę dostaw, wielkość średniej dostawy i sezon skupu mleka. Wielkość różnic pomiędzy poziomami czynników oszacowano przy użyciu testu χ². Wykazano, że rok 2002 przyniósł korzystne tendencje zmian w polskim mleczarstwie. Następowała koncentracja produkcji mleczarskiej zarówno poprzez zmniejszenie liczby dostawców, jak i zwiększenie przeciętnej miesięcznej dostawy mleka. Nastąpił w skali roku wzrost skupu surowca w badanych zakładach. Ujawniono, że główne rezerwy ilościowego zwiększenia skupu mleka klasy Ekstra istnieją w polepszeniu jakości surowca klasyfikowanego dotychczas w I klasie jakościowej oraz koncentracji produkcji i skupu surowca. Jednocześnie wykazano, że zwiększenie przeciętnej dostawy surowca sprzyja ilościowemu zwiększeniu skupu surowca dobrej jakości. Wzrost przeciętnej dostawy rekompensował zmniejszenie liczby dostawców i pozwolił na zwiększenie skupu mleka w skali roku.