Autorzy
Tytuł
Streszczenie
Gryka zawiera białka o wysokiej wartości biologicznej, lipidy zasobne w nienasycone kwasy tłuszczowe, witaminy B1, B2 i B6 oraz polifenole o wysokiej aktywności przeciwutleniającej i dzięki tym składnikom jest wartościowym surowcem żywnościowym o właściwościach prozdrowotnych. Celem badań było określenie zawartości polifenoli i aktywności przeciwutleniającej ekstraktów z ziarniaków polskich odmian gryki oraz produktów ubocznych powstałych podczas przerobu ziarniaków na kasze. W celach porównawczych wykorzystano syntetyczny przeciwutleniacz BHT. Badaniom poddano dwie polskie odmiany gryki: ‘Kora’ i ‘Panda’ (Fagopyrum esculentum Moench L.). Ekstrakcję prowadzono przy użyciu acetonu, metanolu oraz wody w temp. 20 ± 2 ºC przez 24 h. Poziom związków fenolowych oznaczono spektrofotometrycznie z odczynnikiem Folina-Ciocalteu’a, stosując jako wzorzec kwas galusowy. Aktywność przeciwutleniającą ekstraktów badano wobec kwasu linolowego, prowadząc inkubację przez 19 h, metodą neutralizowania trwałych rodników DPPH (2,2- difenylo-1-pikrylohydrazyl) oraz w warunkach testu Oxidograph. Największą zawartością polifenoli charakteryzowały się ekstrakty metanolowe (ok. 63 – 68 mg GAE/g s.m.), następnie acetonowe (ok. 44 – 48 mg GAE/g s.m.) i wodne (ok. 25 – 30 mg GAE/g s.m.). Ziarniaki gryki odmiany ‘Kora’ cechowały się nieznacznie większą zawartością polifenoli i zbliżoną aktywnością przeciwutleniającą w porównaniu z odmianą ‘Panda’. Najwięcej polifenoli stwierdzono w metanolowych ekstraktach z łuski gryki odmiany ‘Kora’ – 140,4 mg/g s.m. Ekstrakty te charakteryzowały się jednocześnie największą aktywnością przeciwrodnikową (98,8 %). W układzie emulsyjnym, obok ekstraktów metanolowych, wysoką aktywnością odznaczały się również ekstrakty wodne. Otrzymane ekstrakty wykazywały słaby efekt stabilizujący w stosunku do oleju rzepakowego w warunkach testu Oxidograph.
Słowa kluczowe
ziarniak gryki, łuska, otręby, polifenole, aktywność przeciwutleniająca