Wprowadzenie. Żywienie jest jednym z kluczowych czynników wpływających na homeostazę organizmu. Składniki bioaktywne i odżywcze wpływają na przemiany metaboliczne oraz mogą poprawiać funkcjonowanie układu odpornościowego. Dzięki spożywanym produktom do komórek dostarczana jest woda oraz materiały budulcowe i energetyczne, które są niezbędne do ich prawidłowego funkcjonowania. Już w starożytności Sokrates i Hipokrates zwracali uwagę na dietę jako kluczowy element związany z utrzymaniem zdrowia. Obecnie rośnie zainteresowanie żywnością funkcjonalną oraz wykorzystaniem preparatów ziołowych w zapobieganiu i/lub leczeniu chorób. Aktualnym wyzwaniem dla naukowców jest poszukiwanie bezpiecznych suplementów diety o właściwościach korzystnie wpływających na układ odpornościowy oraz cechy produkcyjne zwierząt gospodarskich.
Wyniki i wnioski. Jednymi z interesujących związków organicznych, cechującymi się powyższymi właściwościami, są polifenole. Wykazują one właściwości przeciwzapalne, przeciwutleniające, przeciwdrobnoustrojowe i przeciwpasożytnicze. Związki te to wtórne metabolity roślin, które są wytwarzane i wydzielane przez nie podczas obrony immunologicznej. Małe przeżuwacze odgrywają znaczącą rolę społecznoekonomiczną na całym świecie. Stanowią one źródło mięsa oraz mleka, z którego dodatkowo powstaje cała gama produktów mlecznych o odmiennych właściwościach niż mleko. Z uwagi, iż wiele funkcji i procesów fizykochemicznych (fizjologicznych) zachodzących w organizmie małych przeżuwaczy może stanowić model zwierzęcy dla człowieka, celem opracowania jest analiza aktualnego stanu wiedzy w zakresie wpływu polifenoli zawartych w rozmarynie i kurkumie na cechy produkcyjne (wydajność i skład mleka), użytkowość tuczną i jakość mięsa, parametry żwacza oraz układ odpornościowy kóz i owiec.