Autorzy
Tytuł
Streszczenie
Celem pracy było porównanie składu chemicznego i zawartości makro- i mikroelementów w mleku krowim i kozim z uwzględnieniem sezonu produkcji. Badaniami objęto 134 próby mleka pobranego od krów rasy simentalskiej i 168 prób od kóz bezrasowych o różnym umaszczeniu. Próby pobierano w sezonie wiosenno-letnim i jesienno-zimowym. W mleku oznaczono: zawartość tłuszczu, białka, kazeiny, laktozy, suchej masy i mocznika, kwasowość czynną (pH), liczbę komórek somatycznych oraz zawartość wybranych makro- (K, Ca, Na, Mg) i mikroelementów (Zn, Fe, Cu, Mn). Wykazano, że mleko krowie charakteryzowało się istotnie większą zawartością podstawowych składników. Zawierało więcej (p ≤ 0,01) suchej masy (o 0,96 %), białka (o 0,38 %), w tym kazeiny (o 0,17 %) i laktozy (o 0,40 %), a także (p ≤ 0,05) tłuszczu (o 0,27 %). Mleko kozie było natomiast cenniejszym (p ≤ 0,01) źródłem K, Ca, Fe, Cu i Mn. Sezon produkcji był istotnym czynnikiem różnicującym wydajność i zawartość podstawowych składników mleka. Kozy produkowały istotnie (p ≤ 0,01) więcej mleka w sezonie wiosenno-letnim, natomiast większa zawartość jego podstawowych składników była w sezonie jesienno-zimowym. W przypadku krów sezon produkcji miał istotny wpływ jedynie na wydajność dobową (większa w sezonie wiosenno-letnim). Pod względem cytologicznym jakość mleka obu gatunków była niższa w sezonie jesienno-zimowym. Mleko krowie zawierało istotnie więcej składników mineralnych (z wyjątkiem miedzi) w sezonie wiosenno-letnim. Takich jednoznacznych tendencji nie stwierdzono w mleku kozim.
Słowa kluczowe
mleko krowie, mleko kozie, skład chemiczny, makro- i mikroelementy, sezon produkcji